Naast het groendak doet ook het bruindak zijn intrede in Nederland. Goed voor de variatie en dus voor de biodiversiteit. De nieuwe gemeentewerf van Nieuwkoop heeft de primeur.
Het concept van het bruindak is al een jaar of tien bekend en staat ook al langer in handboeken van de Vogelbescherming. Toch werd het bruindak nog niet eerder op serieuze schaal toegepast in Nederland. Daar is met de oplevering van de nieuwe gemeentewerf in Nieuwkoop verandering in gekomen. Het door de natuur geïnspireerde architectenbureau ORGA architect tekende voor het ontwerp en dus is het opvallende gebouw een ware showcase geworden van biobased, biofilisch en circulair bouwen.
‘We hebben bij de gemeentewerf in Nieuwkoop gekozen voor een combinatie van groendak, zonnepanelen en bruindak’, vertelt Daan Bruggink, architect en oprichter van ORGA architect. ‘Op het hoogste bouwdeel hebben we een traditioneel groendak aangebracht, op de sheddaken liggen zonnepanelen en op de overkapping van 380 vierkante meter aan het eind van de loods hebben we gekozen voor een bruindak. Hier ligt dus een stuk ruig en ongerepte natuur waar de eigenaars zo min mogelijk ingrijpen.’
Lokaal ecosysteem
Bij de aanleg van een bruindak wordt geen beplanting geplaatst, maar enkel de bovenste laag aarde die oorspronkelijk op de grond lag ‘opgetild’ en op het dak gelegd. In eerste instantie oogt het dak dan ook bruin. Bruggink: ‘Door de toplaag van de braakliggende grond op het dak te plaatsen mengt het dak beter met het lokale ecosysteem. Op deze daken komen dan ook andere vogels en insecten af dan op een traditioneel groendak. Op termijn moet dit leiden tot een hogere biodiversiteit. Zeker als je het combineert met een groendak.’
Juist in die combinatie van groen en bruin ziet Bruggink veel meerwaarde. ‘Inspelen op biodiversiteit is meer dan een nestkastje ophangen voor een ijsvogeltje en hopen dat ie komt. Als je dieren en planten naar je dak wilt halen, dan moet je echt alle biodiversiteit ophalen in de breedste zin van het woord. Dan heb je uiteindelijk ook de grootste kans dat er daadwerkelijk een ijsvogeltje op het nestkastje af komt.’
Geen onderhoud
Het voordeel van een bruindak ten opzichte van een groendak is volgens Bruggink dat het minder aandacht en tijd nodig heeft om tot wasdom te komen. ‘Er hoeven geen plantjes aangelegd te worden en het hoeft ook niet onderhouden te worden. De natuur regelt het allemaal zelf. Tussen de dode takken, stenen en het zand komen in de loop der tijd allerlei mossoorten die insecten en vogels aantrekken. Vervolgens komen er planten en bloeiende bloemen die weer andere dieren trekken. Zo komt het dak na enkele maanden vanzelf tot leven.’
Bruggink verwacht dat er op termijn meer bruindaken zullen volgen in Nederland. ‘Met ORGA architect zijn we momenteel bezig met een CPO-project in Nijmegen waar we ook voor een combinatie van groen- en bruindaken hebben gekozen. En ik zie ook bij andere architecten steeds meer aandacht komen voor biofilisch bouwen. De groendaken zijn echt in opkomst. De bruindaken zijn nu nog wat minder bekend, maar ook daar zie ik een toekomst voor. Hiermee hebben we een hele mooie nieuwe toevoeging aan de gereedschapskist van het biobased bouwen.’