‘Circulariteit wordt vaak te ingewikkeld gemaakt en er wordt teveel over gepraat. Het is tijd om er gewoon mee aan de slag te gaan.’ Daarvoor is de Circulaire Schijf van Vijf ontwikkeld, een handvat voor circulair bouwen.
Er is de laatste jaren veel discussie over stijgende bouwkosten, materiaalschaarste en krapte op de arbeidsmarkt. Uitdagingen die in de toekomst alleen maar groter worden. Volgens Jeroen Hollander en Jürgen Klaassen dwingt een vooruitziende blik ons om circulariteit in alle bouw- en renovatieprojecten mee te nemen. Zij adviseren opdrachtgevers: bouw bewust, gebruik de Circulaire Schijf van Vijf.
Volgens Hollander en Klaassen gaat het bij circulariteit eigenlijk om slechts vijf speerpunten: biobased, losmaakbaar, installatiearm, niet duurder en het meenemen van gebruikers in het ontwerp- en bouwproces. Hollander: ‘Als we daarop inzetten, dan brengen we circulariteit écht een stap, of misschien zelfs sprongen, vooruit.’ De vijf speerpunten op een rijtje:
Biobased
‘Het gebruikmaken van biobased materialen draagt enorm bij aan de vermindering van CO2-uitstoot. Het draagt zelfs bij aan de opslag daarvan. Hoe mooi is dat?
Het zijn bovendien grondstoffen die makkelijk herwinbaar zijn uit de natuur. De milieu-impact is nagenoeg nihil en we zijn niet meer afhankelijk van vieze mijnen en onbetrouwbare landen. Door biobased grondstoffen toe te passen zet je zodoende eigenlijk een dubbele stap: minder CO2-uitstoot en minder milieu-impact.’
Losmaakbaar
‘Bouwmaterialen en grondstoffen worden steeds schaarser en de prijzen nemen alleen maar toe. Als we in de toekomst nog voldoende materialen willen hebben, dan moeten we nu materialen zo toepassen dat ze herbruikbaar zijn. Het is daarom van groot belang dat we producten ontwikkelen en toepassen die losmaakbaar zijn. Door te werken met losmaakbare producten, worden deze als vanzelf ook steeds modulairder. Zo kunnen we hergebruik op een nog hoger plan tillen.’
Installatiearm
‘Installaties hebben een grote milieu-impact en maken in veel gevallen maar liefst 35% van de bouwkosten uit. En dat terwijl al die installaties helemaal niet altijd nodig zijn. Vaak kunnen we een goed binnenklimaat ook realiseren met een goed bouwkundig ontwerp. Om bijvoorbeeld hittestress te voorkomen, zorg dat een gebouw een goede oriëntatie heeft, dat het glasoppervlak en oriëntatie op elkaar zijn afgestemd en dat er passieve zonneschermen worden gebruikt. Dan heb je veel minder installaties nodig.’
Niet duurder
‘Circulaire producten hoeven niet duurder te zijn als je naar de totale levensduur kijkt. Het probleem is dat er nu nog vaak een sterke focus is op de initiële kosten. Er wordt niet of nauwelijks gekeken naar kasstromen in de toekomst. Als opdrachtgevers meer gebruik maken van producten met terugkoopgarantie, dan wordt de markt uitgedaagd om productieprocessen circulair te maken. Bovendien zorgt opschaling van circulaire producten sowieso voor lagere prijzen. Zo kunnen we er met elkaar voor zorgen dat circulair bouwen zelfs goedkoper wordt dan traditionele bouwen.’
Gebruiker meenemen in bouwproces
‘Als je circulair gaat bouwen moet je de gebruikers meenemen in het bouwproces. Je moet ze goed informeren over de gebruikte producten en de gemaakte keuzes. Niet iedereen staat meteen open voor circulair bouwen. Maar als je gebruikers goed informeert, gaan ze de voordelen van circulariteit vanzelf inzien. Het is belangrijk dat opdrachtgevers meer met de bril van de gebruikers naar het ontwerp en de producten kijken. Zij moeten immers in de gebouwen wonen, werken en studeren.’
Met deze vijf speerpunten hopen Hollander en Klaassen opdrachtgevers op weg te helpen om bij bouwprojecten meer te focussen op circulariteit. Hollander: ‘Een focus op circulariteit bij opdrachtgevers stimuleert de markt om circulaire producten te ontwikkelen. Zo kunnen opdrachtgevers en marktpartijen in samenspel de innovatie verder helpen. Het is tijd om te stoppen met praten over circulariteit en er echt mee aan de slag te gaan. Elke stap is er één. Alleen op die manier kunnen we stappen maken.’