Het Nieuwe Tuindorpconcept

| Door Odette Koldewey

Toolbox voor Het Nieuwe Tuindorpconcept, hét voorbeeld van duurzame natuurinclusieve stadswijken die klaar zijn voor de toekomst, geheel in de succesvolle tuindorpstijl van weleer.

In samenwerking met Ballast Nedam Development en Saxion ontwikkelde Lubbert van Urk voor zijn bachelor thesis een toolbox met Het Nieuwe Tuindorpconcept. Hét voorbeeld van duurzame natuurinclusieve stadswijken die klaar zijn voor de toekomst, geheel in de succesvolle tuindorpstijl van weleer. Deze toolbox kan bijvoorbeeld door ontwerpers en ontwikkelaars ingezet worden bij het ontwerpen van een modern tuindorp. De thema’s en waarden van de geliefde tuindorpen uit de jaren ‘20 en ’30 van de vorige eeuw, worden gecombineerd met moderne thema’s zoals gezondheid en duurzaamheid.

Vernieuwende toolbox
Het bijzondere aan de toolbox is dat de bestaande kenmerken van de tuindorpen uit de jaren ’20 en ’30 uit de vorige eeuw worden gekoppeld aan criteria die in deze tijd niet meer weg te denken zijn, zoals duurzaamheid, biodiversiteit, natuurinclusiviteit, elektrische deelmobiliteit, circulair materiaalgebruik, thuiswerken, sociale verbondenheid en gezonde gebiedsontwikkeling. Het Nieuwe Tuindorpconcept beschrijft vier hernieuwde thema’s: Cultuur & Identiteit, Gezond & Sociaal, Innovatief & Duurzaam en het thema Lokaal Economisch & Circulair.

Tuindorpexpert, onderzoeker en docent Harm Jan Korthals Altes: “We hebben dit bijzondere afstudeerwerk niet voor niets met een 9 beoordeeld. Het is gelukt een inspirerende toolbox te maken die bruikbaar is voor het ontwikkelen van toekomstige nieuwbouwwijken, door zowel ontwikkelaars, architecten, stedenbouwkundigen en landschapsontwerpers.”

Toekomstbestendige Tuinbuurten
In Het Nieuwe Tuindorpconcept worden ontwerpvoorbeelden getoond van een situatie waarbij deelmobiliteit is toegenomen en hierdoor ook meer ruimte en mogelijkheden ontstaan om de tuindorpkenmerken duidelijker naar voren te laten komen in het straatbeeld. Auto’s worden geparkeerd in aangename groene hofjes achter de huizen en verdwijnen hierdoor uit het straatbeeld. Op deze manier is het ook mogelijk om ruimte te creëren voor voetgangers zodat gezond bewegen in de wijk wordt gestimuleerd. Een ander voorbeeld uit de toolbox is het efficiënt omgaan met de ruimte door het mengen van programma’s en functies voor ruimtebesparing.

Wetenschappelijke achtergrond
Ebenezer Howard bedacht in 1898 het tuinstadmodel. Hij wilde met dit model tegenwicht bieden aan de erbarmelijke omstandigheden waarin voornamelijk arbeiders woonden. Howards ambitie was om gezonde steden van rond de 30.000 woningen te creëren met genoeg leefruimte en bewegingsvrijheid voor alle bewoners. Een prettige groene omgeving waarin gemeenschapszin een belangrijke kernwaarde zou zijn.

Tuinbuurten in een modern jasje
Tuinbuurt Vrijlandt is een Rotterdamse wijk die wordt ontwikkeld door Ballast Nedam Development. Hier wordt Het nieuwe Tuindorpconcept met succes toegepast. Maarten Wittens Development Manager bij Ballast Nedam Development is enthousiast over het concept: “De wetenschappelijke basis maakt vanaf het begin een belangrijk onderdeel uit van de succesformule van Tuinbuurt Vrijlandt. Door de tuindorpthema’s van weleer een impuls te geven en te combineren met state-of-the-art innovaties kunnen we met recht zeggen dat we de tuinbuurt van de toekomst maken. Het actief delen van onze kennis die wij opdoen in onze gebiedsontwikkeling is onderdeel van het DNA van ons bedrijf. Met deze toolbox hopen wij bij te dragen aan de bewustwording om mens en natuur in harmonie samen te laten leven.”

Bij het ontwerp van Tuinbuurt Vrijlandt is bewust nagedacht over hoe sociale interactie en welzijn voor bewoners optimaal kan worden gegarandeerd. Zo is er veel groen in de wijk, gelegenheid om te spelen voor de kinderen en een buurtkas, waarin sociale activiteiten kunnen plaatsvinden ter bevordering van de sociale cohesie. Ook herken je de tuindorpen van vroeger terug in de detaillering in de architectuur en het toepassen van hofjes en het gebruik van veel groen. Deze wijk is voorbereid op de toekomst door de lat van duurzaamheid en biodiversiteit steeds hoger te leggen. Zo worden er maatregelen getroffen zoals het plaatsen van nestkasten, een diversiteit aan groen en zonnepanelen maar vindt er ook proactieve educatie plaats voor bewoners met bijvoorbeeld een vogelsafari in de wijk en tips om de nieuwe tuinen geschikt te maken voor een groot aantal planten- en dierensoorten.

Meer over Tuinbuurt Vrijlandt

Download de Toolbox