De verduurzaming van bestaande woningen versnellen en de kosten met 50 procent omlaag brengen, dat is het doel van INDU-ZERO. Het Europese project, onder leiding van provincie Overijssel, heeft een blauwdruk ontwikkeld.
Het project INDU-ZERO ging in 2018 van start als een Europees programma waarin veertien organisaties uit zes landen hun krachten bundelen om te komen tot verduurzaming van bestaande rijtjeshuizen en appartementen. Ingenieur Ulla-Britt Krämer is namens de provincie Overijssel projectleider.
Industrialisatie
‘We hebben een totaaloplossing bedacht om het corporatievastgoed uit de vorige eeuw versneld te verduurzamen, en dat tegen beduidend lagere kosten. Alleen op die manier kunnen we de doelstelling halen om in 2050 energieneutraal te zijn’, stelt Krämer. De oplossing zit volgens haar in vergaande industrialisatie van het proces en maatwerkproducten die tegen lage kosten geproduceerd kunnen worden. Dat zijn dan ook de belangrijkste uitgangspunten van de Smart Factory, de slimme fabriek die 15.000 renovatiepakketten per jaar kan leveren.
Om tot een goede integrale totaaloplossing te komen onderzocht INDU-ZERO alle aspecten van woningrenovatie en -verduurzaming. Krämer: ‘Het hele proces is onder de loep genomen en verbeterd: van productie tot transport en montage. Dat heeft geleid tot onze oplossing, een renovatiepakket dat uitgaat van sandwichpanelen met EPS-polystyreen, warmtepompen, zonnepanelen, energieomvormers en ventilatiesystemen. Sommige installaties zijn hierbij geïntegreerd in de gevels, waardoor er minder montagekosten zijn en de bouw sneller kan plaatsvinden.’
Snel renovatieproces
Krämer vergelijkt het systeem met ‘een jas die over een huis geplaatst kan worden’. Deze ‘jassen’ kunnen worden toegepast op alle twee onder een kap of tussenwoningen en appartementen die zijn gebouwd tussen 1950 en 1985. ‘We hebben gekeken hoe we op de bouwplaats binnen drie dagen een rijtjeshuis kunnen renoveren terwijl de bewoners gewoon thuis blijven wonen. Snelheid is een belangrijke factor, want op de bouwplaats ligt momenteel 50 procent van de kosten voor renovatie.’
Er zijn inmiddels drie proefwoningen gerenoveerd in Enschede. Twee huurwoningen en een showcasewoning van woningcorporatie Domijn. Alle drie de woningen zijn na renovatie nul op de meter. De hogeschool Saxion monitort de komende periode alle woningen. De showcasewoning wordt gebruikt voor fysieke en virtuele rondleidingen. Krämer: ‘De Twentse overkoepelende woningcorporatie WoON hebben zich samen met Domijn als ambassadeur opgeworpen voor dit verhaal. De showcasewoning wordt hierbij gebruikt om ook andere woningcorporaties in Nederland enthousiast te maken voor dit project.’
Sluitende businesscase
Om het project tot een succes te maken zijn er meerdere Smart Factories in Europa nodig. Die worden niet gerealiseerd door INDU-ZERO zelf. ‘Ons project loopt in de zomer van 2022 ten einde’, verduidelijkt Krämer. ‘Het is nu aan de markt om dit verder op te pakken. Wij hebben de basis gelegd en al het voorwerk gedaan. We hebben aangetoond dat industrialisatie van het proces mogelijk is en dat daarmee vijftig procent kostenreductie is te halen. We hebben zelfs een hele businesscase tot in detail uitgewerkt en delen deze gratis in ons online magazine.’
Krämer verwacht dat er binnen vier tot vijf jaar Smart Factories verschijnen in Nederland en buurlanden. Maar dan moeten woningbouwcorporaties wel lef tonen en tot nieuwe prijsafspraken komen met marktpartijen. ‘Voor marktpartijen is dit een no brainer, die willen graag instappen. Maar dan hebben ze uiteraard wel bepaalde garanties nodig. De vooruitzichten moeten goed zijn. De sleutel ligt dus bij de woningcorporaties.’
Kijk voor meer informatie over de Smart Factory op de website van INDU-ZERO.