Deze prijswinnende afstudeerscriptie doet een aanzet tot een maatschappelijk vastgoeddashboard dat naast financiële ook maatschappelijke waarden weergeeft.
Om financiële redenen kan het misschien slim zijn om maatschappelijke vastgoeddata, zoals een buurthuis, te sluiten, maar dat kan allerlei onwenselijke maatschappelijke gevolgen hebben. En die kunnen mogelijk zelfs tot extra kosten leiden. Om een afgewogen beslissing te maken, is het dus raadzaam om ook de maatschappelijke meerwaarde van zo’n buurthuis mee te nemen. Tot zijn verbazing worden beslissingen nu echter vooral genomen op basis van financiële data, ontdekte Stefan Kaal tijdens zijn afstudeerproject aan Hogeschool Saxion.
Dashboard
Eigenaren en beheerders hebben onvoldoende inzicht in het maatschappelijke rendement van maatschappelijk vastgoed, zo concludeert hij dan ook in zijn afstudeerscriptie Meerwaarde van maatschappelijk vastgoed. Hij ging op zoek naar een manier om de maatschappelijke waarde wél meetbaar te maken. Ook maakte hij een prototype van een dashboard voor maatschappelijk vastgoed, waarin naast vastgoed- en financiële data ook maatschappelijke data worden weergegeven.
Zijn scriptie werd beloond met de FMN Student Awards 2021. FMN staat voor Facility Management Nederland, de onafhankelijke beroepsvereniging binnen het facilitaire domein. Binnen dit werkveld is maatschappelijk vastgoed volgens hem een relatief onbekend begrip.
Indicatoren
Maar ook bij bestaande dashboards die bedoeld zijn voor maatschappelijk vastgoed ligt de focus vooral op vooral op financiële en vastgoeddata die door middel van kwantitatieve indicatoren getoetst worden. Kaal begrijpt wel waarom. ‘Maatschappelijke waarde, zoals het tegengaan van eenzaamheid of het vergroten van opgroeikansen van kinderen en jongeren is kwalitatief’, vertelt hij. ‘Dat is gecompliceerd om in kaart te brengen. Hoe kan je met cijfers bepalen of de eenzaamheid is gedaald? Dat is een lastig verhaal. Toch heb ik in mijn onderzoek een set indicatoren ontwikkeld waardoor dit wel degelijk gemonitord kan worden.’
Om uit te vinden hoe je wel op maatschappelijke waarde zou kunnen sturen heeft hij twee case studies gedaan bij buurthuizen in Gelderland en Overijssel. Om te bepalen hoe deze buurthuizen bijdragen aan de beleidsdoelen van de gemeente en de Provincie moest hij die beleidsdoelen eerst meetbaar zien te maken. Het gaat om doelen als het bevorderen van cultuur, sport- en verenigingsleven, het verbeteren van de veiligheid, het versterken van de lokale economie, het stimuleren van zelfredzaamheid of een inclusieve samenleving.
‘Als je bijvoorbeeld het tegengaan van eenzaamheid bij ouderen wil meten, dan kun je kijken naar de soorten voorzieningen die worden aangeboden, wat voor soort activiteiten er zijn en wat de bezettingsgraad is. Stel dat er bij lotto-avonden een hogere bezettingsgraad is, dan zegt dat iets over hoe een buurthuis ouderen bedient.’
Maatschappelijke bijdrage
Uit de case studies blijkt dat de informatiebehoefte zowel eigenaren als beheerders vooral draait om inzicht in de financiële en maatschappelijke kosten en baten. De financiële gegevens zijn wel degelijk van belang, bijvoorbeeld om te weten wat ervoor nodig is om de accommodatie kostendekkend te laten draaien. Om vervolgens de beslissing voor een financiële bijdrage te onderbouwen en te verantwoorden, is het inzichtelijk maken van de maatschappelijke bijdrage van het buurthuis essentieel.
‘Om beter onderbouwde beslissingen te kunnen nemen, is het voor een eigenaar van een object essentieel om naast financiële data ook de voortgang van maatschappelijke gegevens in kaart te brengen’, concludeert Kaal. Inmiddels is hij begonnen aan de master Facility and Real Estate Management. Zijn opdrachtgever Meerwaarde Huisvestingsadvies in Deventer heeft de ambitie het dashboard verder uit te werken.
De scriptie is hier te lezen.