Zorggroep Noordwest-Veluwe is onlangs van start gegaan met de realisatie van een woonzorggebied waar jong en oud, vitaal en kwetsbaar, gezinnen en alleenstaanden met elkaar samenleven en naar elkaar omkijken: het Oranjepark. Het concept is gebaseerd op het Duitse Libenau-principe.
We spreken erover met Anita van der Haar-Ros. Zij is de vastgoedmanager van Zorggroep Noordwest-Veluwe. Ze valt op, want vastgoed is nog steeds vooral een mannendomein: ‘Vastgoed blijft heel lang staan. Strategisch gezien ligt mijn focus dus op de langere termijn. Het betekent ook dat we bij het bepalen van ons beleid en het ontwikkelen van onze plannen met andere partijen moeten samenwerken, zowel intern met de andere disciplines als extern met partijen als gemeenten, woningcorporaties en andere zorginstellingen. Welk beleid en toekomstbeeld is daar aan de orde, wat kunnen we van elkaar leren en hoe kunnen het beleid op elkaar afstemmen? Op dit moment blijven mensen langer thuis wonen en worden wonen en zorg van elkaar gescheiden, maar wat zijn de verwachtingen voor de langere termijn? Daarnaast zijn wij er bij Zorggroep Noordwest-Veluwe vast van overtuigd dat samenwerken plannen beter maakt.’
Flexibiliteit
Zorggroep Noordwest-Veluwe richt zich op zorg- en dienstverlening in de totale keten van de ouderenzorg. Het begint bij de eerste hulpvragen in de thuiszorg en loopt door tot en met de palliatief-terminale zorg. Anita: ‘Op dit gebied willen wij koploper zijn. Dat betekent niet dat we per se de beste willen zijn, maar wel dat we voorop willen lopen. We hebben er de expertise, het talent en de ambitie voor. Op het gebied van vastgoed gaat het om passende en toekomstbestendige huisvesting, waarmee we tevens een bijdrage willen leveren aan het welbevinden van onze klanten. Het draait dus om zorg én welzijn. Vroeger werden onze plannen van overheidswege getoetst aan de kaders van het college bouw zorginstellingen. Dat is al een aantal jaren niet meer zo. Het heeft ons meer vrijheid van handelen gegeven, onder meer daar waar het gaat om flexibiliteit bij inzet van onze panden.’
Stroomversnelling
‘Onze vastgoedportefeuille telt een aantal panden die nog volgens het oude regime zijn gebouwd. Vier daarvan staan op “aanpakken” zoals we dat uitdrukken. Die voldoen niet meer aan de eisen van deze tijd. De helft van het totale aantal panden hebben we in eigendom. Bij de andere helft, die we huren, zijn we voor een groot deel afhankelijk van de verhuurders. We streven naar een uitgebalanceerde vastgoedportefeuille, met zowel huur als eigendom. Een aantal jaren geleden zijn we eigenaar geworden van de gronden waarop het Oranjepark komt te staan. Het gaat daarbij om drie hectare grond die we van Vestia hebben overgenomen. De herontwikkeling is in een stroomversnelling gekomen omdat we op korte termijn behoefte hebben aan nieuwe, moderne zorgwoningen. De gronden liggen in Ermelo, de Care Valley van Nederland, op slechts vierhonderd meter van het centrum. Het kan lopend in vijf minuten worden bereikt.’
Libenau
Het concept voor het Oranjepark is gebaseerd op het zogenaamde Libenau-principe. Het is een Duits concept waar meergeneratiebuurten en sociale samenhang centraal staan. Libenau staat voor ‘Lebensraüme für Jung und Alt’. Van der Haar: ‘Het is een stichting die al zesentwintig succesvolle leefgemeenschappen heeft gerealiseerd. We kwamen er min of meer toevallig mee in contact. De zoon van onze bestuursvoorzitter Margreeth Kasper de Kroon kreeg als economiestudent de taak om er een scriptie over te schrijven. Zij is met hem meegereisd en raakte onder de indruk waarop onze oosterburen met ouderen omgaan. Nadat ze haar enthousiasme met mensen binnen en buiten onze Zorggroep had gedeeld, hebben we deze projecten met een bredere groep bezocht en zijn we om de tafel gaan zitten om in Ermelo een Nederlandse variant van het Libenau-concept op te zetten. Dat is het Oranjepark geworden, een meergeneratiebuurt waarin mensen iets voor elkaar willen betekenen.’
Diversiteit
‘Het einddoel is een levensloopbestendige wijk waar zowel starters, gezinnen met kinderen als hulpbehoevende ouderen naast elkaar wonen. Het vermindert de eenzaamheid en stelt kwetsbare mensen in staat om langer zelfstandig in hun eigen vertrouwde omgeving te blijven wonen. We hebben onze plannen breed gedeeld, open en transparant. Ze zijn uiteraard met de gemeenteraad besproken, maar bijvoorbeeld ook met een klankbordgroep van omwonenden. De plannen zijn daardoor niet alleen beter geworden. Ze hebben ook een breder draagvlak gekregen. De bebouwing zal bestaan uit een nieuw woonzorgcentrum en een mix van sociale huurwoningen en koopwoningen in diverse prijsklassen, waaronder starterswoningen en vrije kavels. Bij de realisatie betrekken we een woningbouwcorporatie en projectontwikkelaars. Tot en met de uitvoering van het masterplan blijft de regie evenwel bij ons liggen. Dat geldt ook voor de landschappelijke inrichting die een verbinding gaat vormen tussen de verschillende gebouwen en functies van het Oranjepark.’
Buurtkamer
De bouw van het nieuwe woonzorgcentrum is dit jaar al van start gegaan. Het wordt het nieuwe thuis voor 76 kwetsbare ouderen. Dit project wordt gerealiseerd door een bouwteam dat naast de Zorggroep Noordwest-Veluwe bestaat uit de aannemer, het elektriciteitsbedrijf en het installatiebedrijf. Van der Haar: ‘Daar hebben we eerder ervaring mee opgedaan. Natuurlijk kijken we kritisch naar het kostenplaatje, maar door van elkaars kennis en kunde te profiteren kom je tot efficiëntere processen en slimmere oplossingen. Ook op dit vlak leidt samenwerking tot betere resultaten. In deze eerste fase wordt de buurtkamer ook gebouwd. Deze grenst aan het woonzorgcentrum en moet het kloppend hart van deze buurtgemeenschap worden. Een ontmoetingsplek waar iedereen welkom is: jong en oud, particulieren en verenigingen, organisaties op het gebied van zorg en welzijn en andere geïnteresseerden. Wij bouwen hem, maar hij wordt eigendom van de buurt. Wie straks een huis in het Oranjepark koopt, wordt er via het koopcontract mede-eigenaar van en dat geldt ook voor de huurders via hun huurcontract. Het Oranjepark is het goede voorbeeld van wat de overheid met een participatiesamenleving bedoelt en wij met koploperschap. Onze verwachtingen zijn hooggespannen.’
DUURZAAM BOUWEN
Zowel de gebouwen als de landschappelijk inrichting van het Oranjepark zullen aan alle duurzaamheidseisen voldoen en daarmee aansluiten bij het Programma Duurzaamheid van de gemeente Ermelo. Zorggroep Noordwest-Veluwe heeft ook de ambitie om het Oranjepark energieneutraal en aardgasloos te bouwen. De auto wordt ondergeschikt. Bij het woonzorgcentrum komt parkeergelegenheid, maar die zal via een groen dak aan het zicht worden onttrokken. Hij wordt zo geconstrueerd dat de bewoners van het woonzorgcentrum op twee verdiepingen het park in kunnen lopen.