Ontmoetingsplein MuzeRijk is het bruisende hart van de wijk Bitswijk in Uden. In deze multifunctionele accommodatie zorgt een unieke samenwerking van onderwijs, welzijn, sport, zorg en wonen voor een ‘buurthuis’ waar iedereen zich welkom voelt. Kortom een plek om te verbinden, verrijken en beleven.
Multifunctionele accommodatie MuzeRijk in Uden is een mooi voorbeeld van duurzaamheid in al haar facetten. Niet alleen is het buurthuis gebouwd met duurzame technieken zoals warmte/koude-opslag, de multifunctionele accommodatie is ook een lichtend voorbeeld van sociale duurzaamheid. Door de combinatie van zorg voor dementerende ouderen, gespecialiseerde dagopvang voor kinderen met een beperking, onderwijs en sport op één locatie is er een plek ontstaan waar jong en oud elkaar ontmoeten en van elkaar leren.
MuzeRijk is transparant van opzet. Op de benedenverdieping zijn de twee basisscholen het Speleon en Bedir gevestigd, verbonden door een centrale ruimte met aula. Door de vides van de etages kijken de dementerende ouderen vanaf de derde verdieping naar wat er beneden gebeurt. En met het Gezondheidscentrum is zorg letterlijk dicht bij de bewoners gebracht. De sportzalen op de benedenverdieping worden gebruikt door de basisscholen en door volleybalvereniging Saturnus.
Alle functies onder één dak
Het hart van MuzeRijk wordt gevormd door de centrale ontmoetingsruimte en het aangesloten lunchcafé. Hier is de dynamiek van de MFA voelbaar. Ouders komen er langs als ze hun kinderen van school halen, bezoekers van het Gezondheidscentrum drinken er koffie en mensen uit de wijk komen er voor allebei activiteiten. Drijvende kracht achter de organisatie van deze activiteiten is Stichting MuzeRijk. Deze stichting met een honderdtal vrijwilligers zorgt voor een scala aan maatschappelijke, sportieve en educatieve activiteiten voor mensen uit de wijk. Voorzitter van Stichting MuzeRijk is Dort Spierings, tevens onderzoeker en promovendus aan het HAN Instituut Built Environment. ‘Het unieke aan MuzeRijk is de combinatie van zorglocatie, thuiszorglocatie en multifunctionele accommodatie. Door alles onder één dak samen te brengen, verbinden we de verschillende doelgroepen. Dat zorgt voor een bruisend centrum waar jong en oud samenkomen en samenleven.’
De multifunctionele accommodatie blijkt een regelrechte hit. De bezoekerscijfers van het in 2014 geopende buurthuis stijgen nog jaarlijks. ‘We zitten nu op 28.000 bezoekers per jaar, maar dat worden er nog steeds meer. MuzeRijk is dan ook altijd geopend, zeven dagen in de week, elke dag van 8.30 tot 23.00 uur. En er is altijd wat te doen. Dat wordt gerealiseerd met slechts enkele betaalde krachten. We drijven grotendeels op vrijwilligers.’
‘We willen met MuzeRijk een thuis bieden aan de sociaal zwakkere in de wijk’, stelt Spierings. ‘Daarbij willen we de groeiende eenzaamheid van buurtbewoners tegengaan en het welzijn in de wijk verhogen. Maar dat gaat niet zonder vrijwilligers. Gelukkig hebben we die in overvloed.’ In totaal werken er 250 vrijwilligers in MuzeRijk. Zij helpen bij de exploitatie van het lunchcafé, zorgen dat de binnen- en buitenruimten netjes blijven en organiseren allerhande activiteiten. Met al die vrijwilligers is MuzeRijk volgens Spierings echt van de mensen in de wijk. ‘Zo voelt men dat. Het MuzeRijk is in hun ogen niet van de gemeente Uden, maar van de mensen zelf. Mede daardoor is MuzeRijk anders dan andere MFA’s.’
Duurzaamheid met GPR Gebouw
MuzeRijk onderscheidt zich ook op het gebied van duurzaamheid van andere buurthuizen. Cees Leenaerts van ingenieursbureau W/E adviseurs was betrokken bij het ontwerp- en bouwproces van de MFA. ‘Een subsidieregeling van de provincie Brabant was de directe aanleiding om het gebouw duurzaam te ontwerpen’, legt Leenaerts uit. ‘Om dit op een goede manier te realiseren hebben we gebruikgemaakt van GPR Gebouw, een softwarehulpmiddel voor duurzaam ontwerpen.’
Duurzaamheid van een gebouw gaat volgens Leenaerts verder dan het energiegebruik en de milieubelasting. ‘Een duurzaam gebouw is een gebouw waarin mensen zich prettig voelen. Uiteraard moet het gebouw voldoen aan alle gebruiks-, veiligheids- en milieu-eisen, maar de sociale duurzaamheid in het pand speelt minstens zo’n belangrijke rol. Met GPR Gebouw hebben we al die duurzaamheidsambities en -eisen tijdens de ontwerpfase handen en voeten kunnen geven.’
Accenten leggen
Bij MuzeRijk is duurzaamheid bewust vanaf het begin van het ontwerpproces meegenomen. ‘GPR Gebouw kijkt op vijf thema’s naar duurzaamheid: energie, milieu, gezondheid, gebruikskwaliteit en toekomstwaarde. We hebben bij dit ontwerp aan de thema’s gezondheid en gebruikersgemak de hoogste eisen gesteld. Dat is het mooie aan het GPR-systeem, je kunt zelf de accenten leggen en zo bepalen waar het zwaartepunt moet liggen.’
Bij het ontwerp is gekozen voor een warmte/ koude-opslagsysteem (WKO) onder het appartementencomplex. De WKO onder de MFA is tijdens de ontwerpfase geschrapt. ‘Dat konden we helaas niet binnen het budget realiseren’, stelt Leenaerts. ‘Maar door een innovatief buizensysteem maakt de MFA toch gebruik van de WKO onder de appartementen. De WKO is daardoor ook beter in balans en functioneert als gevolg daarvan ook beter. Zo hebben we een duurzaam complex gerealiseerd dat naadloos aansluit op de sociale duurzaamheid die MuzeRijk nastreeft.’
MFA MUZERIJK
MFA MuzeRijk werd in 2014 geopend. Het gebouw huisvest partners uit de werkvelden onderwijs, welzijn, sport, zorg en wonen. Er wordt zorg verleend aan dementerende ouderen, er zijn twee basisscholen gevestigd evenals gespecialiseerde dagopvang voor kinderen met een beperking, er is een peuterspeelzaal en er zijn ruime sportmogelijkheden. Het Gezondheidscentrum zorgt voor zorg dicht bij de bewoners. In het naastgelegen appartementencomplex zijn 48 appartementen gerealiseerd. Vier hiervan zijn partnerwoningen voor mensen wier partner in het zorgdeel van MuzeRijk verzorgd wordt.