Uitgangspunt bij het ontwerp van het Isala Ziekenhuis in Meppel was dat de omgeving actief bijdraagt aan het welzijn van de patiënt, namelijk door veel daglicht en zicht op groen.
Uit onderzoek blijkt dat groen in en om een ziekenhuis kan bijdragen aan de vermindering van pijn en stress bij patiënten en het herstel kan bevorderen en versnellen. Als mensen uitzicht hebben op natuur liggen ze korter in het ziekenhuis dan wanneer ze uitkijken op een blinde muur. Wanneer de omgeving aantrekkelijk is, gaan mensen bovendien eerder naar buiten en zijn ze actiever. Een ommetje in een groene omgeving draagt bij aan het herstel van patiënten, maar geeft ook het welzijn en de productiviteit van medewerkers een boost. Bij het Isala Ziekenhuis in Meppel zijn deze inzichten meegenomen in het ontwerp.
Een groot voordeel hierbij is dat het ziekenhuis grenst aan de ecologische hoofdstructuur van Zuid-Drenthe, het Reestdal. Het gebouw is omgeven door natuur. Bezoekers en gebruikers kunnen daar op zoveel mogelijk plekken op uitkijken. Iedere gang of route heeft een oriëntatiemoment op het omliggende landschap of op de patio’s. Wachtplekken bevinden zich altijd aan de gevel. Naast de patio’s zijn er ook verschillende vides aangelegd om extra licht en groen het ziekenhuis in te halen. Meer daglicht heeft namelijk ook positieve effecten op de mens. Het zorgt voor een sneller herstel, verhoogde productiviteit en aangenamere werkomstandigheden.
Afleiding
Om niet teveel impact te hebben op de bestaande natuurlijke omgeving is het gebouw grotendeels gelijkvloers, zodat het mooi is ingebed in het landschap. De meeste functies spelen zich af op de begane grond, slechts een deel van het complex heeft meerdere verdiepingen. Alleen voor opname moeten patiënten naar de bovengelegen verdiepingen. Het groene dak wordt ingezet als verhoogd landschap en levert zo een bijdrage aan de diversiteit van de flora en fauna. Ook op andere manieren is rekening gehouden met het bestaande ecosysteem, het terrein is bijvoorbeeld beplant met lokale vegetatie en de ooievaarsnesten die er waren zijn behouden en uitgebreid.
De natuurlijke omgeving komt bijvoorbeeld terug in messing bladeren van inheemse bomen die zijn verwerkt in de vloer en een interactieve muurprojectie van dieren bij de ingang die de bewegingen van bezoekers volgen. Dit soort toepassingen zorgen voor positieve afleiding bij patiënten en bezoekers. Ook het gebruik van natuurlijke materialen en kleuren, een verwelkomende entree, duidelijke looproutes voor de oriëntatie en zitbanken voor rustmomenten voor mensen die slecht ter been zijn zorgen voor rust en overzicht.
Beweegziekenhuis
Als beweegziekenhuis stimuleert het Isala patiënten, bezoekers en medewerkers om zoveel mogelijk te bewegen. Ook dit bevordert de gezondheid en zorgt voor een sneller en beter herstel.
Patiënten wordt geadviseerd om in de verpleegkamer aan tafel te eten of samen met andere patiënten in de huiskamer. Zowel binnen als buiten het ziekenhuis zijn prikkels om te bewegen en wandelen, bijvoorbeeld door kunstobjecten te bezoeken. Door de QR-code op het bordje bij het object te scannen, krijgen bezoekers en patiënten meer achtergronden.
De kamers hebben geen televisies, patiënten krijgen in plaats daarvan een tablet. Die is voor entertainment, maar patiënten kunnen er ook eten en drinken mee bestellen. De tablets hebben bovendien apps die patiënten stimuleren meer te bewegen. Elke afdeling heeft een huiskamer waar patiënten onder meer kunnen eten en een beweegruimte met een fysiotherapeut.
Menselijke maat
Isala Meppel is het eerste volledig elektrische ziekenhuis in Nederland. Door een forse reductie van vierkante meters, een efficiënter gebruik van de ruimte en meer zorg op afstand wordt veel energie bespaard. De grootste winst wordt echter gehaald door het ontwerp van de installaties en het gebruik van WKO-opslag. Op de daken van de twee hoogste volumes liggen zonnepanelen.
Bij de Architectenweb Awards 2022 was het Isala Ziekenhuis in Meppel een van de vier genomineerden in de categorie Zorggebouw van het Jaar. Volgens de jury is het uitgebreide programma door Vakwerk Architecten samengebracht in een functioneel geheel met een menselijke maat en efficiënte stromen en processen. De jury vindt dat de architectuur aan de buitenzijde vakmanschap laat zien: de gevouwen aluminium platen en de afgeronde hoeken geven een spannend en geslaagd beeld.