Pionieren voor circulair slopen en bouwen

| Door Odette Koldewey

7.400 m2 aan betonvloeren krijgen een tweede leven dankzij de demontage van het Prinsenhofgebouw in Arnhem. Ook kozijnen, trappen, wanden en vloerbedekking worden geoogst.

In Arnhem is onlangs het startsein gegeven voor één van de grootste circulaire bouw- en sloopprojecten van Nederland: de demontage van het Prinsenhofgebouw. De negen verdiepingen tellende betonkolos wordt in de komende maanden zorgvuldig uit elkaar gehaald en de onderdelen worden hergebruikt voor nieuwbouw.

De circulaire sloop van het Arnhemse kantoorpand uit de jaren tachtig is inmiddels in volle gang, maar kende een lange aanlooptijd. Al in 2018 werd het besluit genomen om het kantoorgebouw circulair te ontmantelen. Volgens contractmanager Maik Knuiman is het dan ook een tijdrovende klus. Niet gek, want de ambitie van de provincie Gelderland is om zoveel mogelijk materialen één op één te hergebruiken. En dus moest er een gedetailleerde materialeninventarisatie worden gedaan. Ook werd er gezocht naar een doelgebouw voor de geoogste materialen.

Maik Knuiman, contractmanager en adviseur duurzaamheid, foto Eric Fecke

Hergebruik beton
De provincie Gelderland wil met de circulaire sloop onder andere de weg banen voor duurzamer hergebruik van beton in de bouwwereld. Zo’n 7.400 m2 aan betonvloeren krijgen een tweede leven dankzij dit project. Ook kozijnen, trappen, wanden en vloerbedekking worden uit het oude kantoorgebouw geoogst. De vloerplaten uit het laagbouwgedeelte van het pand worden hergebruikt voor de bouw van een nieuwe sporthal. De kozijnen krijgen een tweede leven als fietsenstalling.

De provincie hoopt tijdens het project samen met marktpartijen de nodige obstakels weg te nemen voor circulair slopen en bouwen om zo de kennisontwikkeling een boost te geven. ‘We slopen als provincie niet zo vaak een gebouw, met dit project creëren en delen we kennis om de circulaire economie te stimuleren’, stelt Knuiman.

Uniek project
Remontagebedrijf Lagemaat en vloerenleverancier Dycore zijn als marktpartijen betrokken bij de sloop van het kantoorpand. Volgens Arend van de Beek, programmamanager circulariteit bij Lagemaat is dit project uniek in Europa. ‘We gaan het gebouw volledig uit elkaar zagen en de betonplaten en andere onderdelen weer opnieuw gebruiken. Dit zorgt ervoor dat op de nieuwbouwlocatie bijna geen nieuw beton, metaal en glas meer nodig is, waardoor we duizenden tonnen aan ‘embodied’ CO2 kunnen besparen.’

Voor vloerenleverancier Dycore is het hergebruiken van kanaalplaten uit een bestaand gebouw een geheel nieuw proces. De vloerenleverancier leverde eind jaren tachtig de vloerplaten voor het kantoor en haalt ze er nu ook weer uit. Hiervoor is een ‘Protocol Hergebruik Kanaalplaatvloeren’ opgesteld. Het bedrijf geeft aan dat dit project een mooie testcase is voor circulair slopen. ‘De hele bouwketen is op zoek naar nieuwe circulaire initiatieven en alternatieven. Met dit project onderzoeken we waar je tegenaan loopt. Nieuwe circulaire technieken moeten zich bewijzen, dat kan alleen door eraan te beginnen en er van te leren.’

Belangrijke proeftuin
Dycore ziet het project als een mooie en belangrijke proeftuin. Van de Beek: ‘De waarde van bouwmaterialen schieten op dit moment de lucht in, terwijl de levering ervan steeds complexer wordt. Je ziet daardoor allerlei nieuwe positieve business-modellen ontstaan. Dit project in Arnhem vormt een ware bron van nieuwe inzichten, ervaringen en innovatieve rekenmodellen.’

Voor Knuiman worden de komende maanden in ieder geval spannend. ‘Het is echt nog pionieren en daarbij loop je nog wel eens tegen verrassingen aan. Het belangrijkste is dat er uit dit project belangrijke lessen worden geleerd. Ook over hoe gebouwen zo ontworpen kunnen worden dat materialen veel makkelijker te demonteren zijn.’

Circulair Maatschappelijk Vastgoed