Caspar Boendermaker, BNG Bank – Klimaatakkoord en energietransitie zijn woorden die veelvuldig in beleidsstukken staan. Het implementeren van de ambities vormt de prioriteit van vele bestuurders. De beste motivatie is natuurlijk als de energietransitie kan bijdragen aan het primaire proces van de eigen organisatie.
Klimaatakkoord en energietransitie zijn woorden die veelvuldig in beleidsstukken staan. Het implementeren van de ambities vormt de prioriteit van vele bestuurders. De beste motivatie is natuurlijk als de energietransitie kan bijdragen aan het primaire proces van de eigen organisatie. Voor de zorgsector betekent dat: energiebesparende investeringen waarbij er ruimte in de begroting komt voor meer handen aan het bed. Vanuit eigen ervaring heb ik geleerd dat er soms even belangrijkere zaken zijn. Als het nodig is moet alles wijken voor goede zorg. Bijvoorbeeld in de laatste levensfase van dierbaren of bij serieuze medische klachten. Net als de kwaliteit van het eten is op zo’n moment de energiebelasting van het zorggebruik even van minder belang.
We kunnen allemaal relatief eenvoudig energie(kosten) besparen door ons gedrag aan te passen. De kachel iets lager zetten, de CV-ketel ’s avonds iets eerder in de lage stand te zetten of het licht uit doen als we een kamer verlaten. Allemaal niet moeilijk, maar toch komt het er vaak niet van. Het vergt enige mate van discipline en vooral motivatie. De gedachte dat je op deze manier extra handen aan het bed kunt mobiliseren werkt motiverend. Als we behalve een gedragsverandering ook nog eens alle technische installaties kritisch opnieuw instellen en investeren in zich relatief snel terugverdienende maatregelen als ledlampen en zonnepanelen, en we monitoren onze energierekeningen maandelijks dan zijn er nog meer handen aan het bed te mobiliseren.
Iets ingrijpender is het om delen van het gebouw te isoleren. Spouwmuren opvullen, isolatie aanbrengen onder het dak of onder de vloer, glas vervangen door glas met een hoge isolatiewaarde. Allemaal zaken die vooral handig zijn om ‘op natuurlijke momenten’ (als er bijvoorbeeld toch groot onderhoud nodig is) uit te voeren. Maatregelen ook die zich op papier kunnen terugverdienen via een besparing op de energierekening. Maar het gaat gepaard met enige hinder en de besparingen zijn vaak minder goed te zien en bescheidener van omvang. Desondanks zijn ze er wel.
Het lastigste is nog de ambitie ‘om van het gas af te gaan’. Als er een warmtenet in de buurt is dan is die ambitie nog wel uitvoerbaar. Zeker als het warmtenet, zoals in Purmerend en Ede wordt gevoed met water dat wordt verwarmd door verbranding van biomassa. Lastiger is het als er een grootschalige warmte- koude opslaginstallatie of een all-electric installatie aangelegd moet worden. Dat vergt een kostbare investering die zich nooit zal terugverdienen. Het levert geen extra zorg, eerder het tegenovergestelde.
Het lijkt daarom verstandig te kiezen voor een goede besparingsstrategie. Door dat te combineren met lagere prijzen via een collectieve inkoop (zoals in de zorgsector via Intrakoop al vaker gebeurt) is er al op korte termijn veel besparing mogelijk. Een halvering van het fossiele energie-verbruik in de zorg ligt binnen de mogelijkheden. En een aantal organisaties zal wellicht wel extra middelen kunnen genereren voor extra investeringen.
Een heel creatief voorbeeld is het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam. Het ziekenhuis maakt gebruik van het concept ‘energiesponsoring’, waarbij de sponsoropbrengst geïnvesteerd wordt in maatregelen om het ziekenhuis naar ‘nul voor energie op de begroting’ te brengen. Energiebesparende investeringen waarbij er ruimte in de begroting komt voor meer handen aan het bed. De energietransitie kan op deze manier bijdragen aan de kwaliteit van de zorg.