Zorgvernieuwer Teun Toebes strijdt voor een mensgerichte benadering van dementiezorg. ‘Alleen als wij de mens blijven zien, zal hij nooit verdwijnen.’
Tienduizenden ouderen in Nederland leven op gesloten afdelingen achter een codeslot. Ze komen soms dagen, zelfs weken niet buiten. Mensonterend en totaal niet nodig, volgens de 24-jarige verpleegkundige Teun Toebes. Opsluiting is volgens hem de ergste uitwas van een systeem dat volledig is ingericht op veiligheid en controle.
Teun verbaast zich over de hardheid van het systeem, dat regels boven mensen stelt en bewoners van een verpleeghuis reduceert tot patiënten zonder zeggenschap over hun eigen leven. En dus is hij op een missie. Een missie om de levenskwaliteit van mensen met dementie wereldwijd te verbeteren. Tijdens de Zorgvastgoeddag van IVVD werpt de strijdvaardige zorgvernieuwer een blik op de toekomst van de zorg en de rol die het zorgvastgoed hierin speelt.
‘We moeten mensen met dementie als volwaardige mensen blijven zien én ook zo behandelen. Alleen als wij de mens blijven zien, zal hij nooit verdwijnen.’
Teun woonde en leefde enkele jaren op een gesloten afdeling en beschreef zijn ervaringen in de internationale bestseller ‘VerpleegThuis’. Het boek maakte van de jonge verpleegkundige in een klap een beroemdheid. Inmiddels heeft Teun nog twee boeken op zijn naam staan en de internationaal bekroonde documentaire Human Forever. Ook heeft hij de Article 25 Foundation opgericht en een jaar lang met de theatervoorstelling VerpleegThuis door het land getoerd. Alles om aandacht te vragen voor zijn missie: de zorg voor mensen met dementie menselijker maken.
Aanklacht tegen het systeem
Zijn boeken, documentaire en theatervoorstelling zijn geen aanklacht tegen de zorg en al helemaal niet tegen zorgverleners, zo verduidelijkt Teun vaak en veelvuldig. Wel vormen ze een aanklacht tegen een doorgeschoten systeem waar veiligheid voor menselijkheid en kwaliteit van leven gaat. Een systeem waarin mensen in een ‘dode omgeving’ leven met plastic planten en plastic dieren. Alle prikkels en risico’s zijn uitgebannen. De deuren zitten op slot en de ramen kunnen niet open. Ze zijn letterlijk van de samenleving afgesloten.
Teun pleit voor een werkelijk inclusieve samenleving waarin zorg voor mensen met dementie weer in de gemeenschap plaatsvindt en niet achter gesloten deuren. Dat vraagt wel om een samenleving die op een andere manier kijkt naar de snel groeiende groep ouderen met een haperend brein. Daarin zit voor hem de kern. ‘We moeten mensen met dementie als volwaardige mensen blijven zien én ook zo behandelen. Alleen als wij de mens blijven zien, zal hij nooit verdwijnen.’
De maatschappelijke discussie over zorg voor mensen met dementie is belangrijk volgens de zorgvernieuwer. Hij is blij dat de discussie inmiddels veelvuldig gevoerd wordt. Maar we hoeven volgens hem niet te wachten met het aanpassen van het systeem. Dat kan vandaag al. Gewoon door te zorgen dat een verpleeghuis meer een thuis is en dat mensen met dementie er weer toe doen en meedoen.
