Woonstad Rotterdam laat de grootste houten corporatieflat van Nederland verrijzen. Het past in hun duurzaamheidsprogramma met inzet op energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie.
In de Rotterdamse wijk Pendrecht laat Woonstad Rotterdam de grootste houten corporatieflat van Nederland verrijzen. Hij wordt veertig meter hoog en gaat plaats bieden aan 82 huurwoningen in het middensegment. Het past in hun duurzaamheidsprogramma waarbij ze inzetten op energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie.
We spreken met Michael de Waal. Hij is sinds eind vorig jaar de nieuwe directeur vastgoedbeheer en vastgoedontwikkeling van Woonstad Rotterdam. Michael is als civiel ingenieur afgestudeerd aan de TU Delft, heeft bij de Amsterdam School of Real Estate de MRE-opleiding gevolgd en werkt al ruim achttien jaar in het technische domein van Woonstad Rotterdam: ‘In mijn vorige functie was ik verantwoordelijk voor vastgoedontwikkeling; nu dus ook voor beheer en onderhoud en inkoop- en contractmanagement. De energietransitie is op dit moment vanzelfsprekend het centrale thema. De corporatiesector werkt toe naar een klimaatneutrale woningvoorraad in 2050. Als Woonstad Rotterdam zetten wij ons ervoor in om dit doel al in 2040 te bereiken. We zijn ambitieus en hebben de afgelopen jaren al veel vooruitgang kunnen boeken. Zo leveren we onze bouwstarts aardgasvrij op en zijn inmiddels al zo’n tienduizend van onze zestigduizend wooneenheden van het gas af.’
‘De CO2-footprint van hout heeft een beslissende rol gespeeld’
Stadsverwarming
‘Het huidige tempo van honderden woningen per jaar moet evenwel significant omhoog want we hebben nog vijftigduizend wooneenheden te gaan. We zetten op minimaal een verdubbeling van het tempo in. In onze regio hebben we het voordeel dat we ze kunnen aansluiten op het netwerk van de stadsverwarming dat gebruik maakt van de restwarmte uit het Rotterdamse havengebied. De capaciteit daarvan is meer dan voldoende. Het is tevens een financieel aantrekkelijke oplossing die weinig beheer en onderhoud vraagt. We realiseren ons dat de bron zelf nog niet duurzaam is. Daarvoor moet op termijn uiteraard nog een oplossing komen. Wij vullen ons duuraamheidsprogramma langs drie sporen in: energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie. Energietransitie is als traject het meest volwassen, ook als je kijkt naar de beschikbare oplossingen vanuit de markt. Met betrekking tot de twee andere trajecten zijn we als organisatie, maar ook als sector, nog aan het leren.’
Duurzaam slopen
‘We kiezen voor een pragmatische insteek, waarbij we van projecten leren en ons beleid verder ontwikkelen. We houden ook rekening met de onderlinge samenhang. Zo kan een groen dak niet alleen regenwater opvangen (buffering) en hittestress reduceren, maar ook door de extra isolatie tot energiebesparing leiden en tot verlenging van de levensduur van het dak. Gebleken is dat het technisch niet altijd kan. Toch hebben we het dak bij tientallen complexen al vervangen door een groen dak. We doen ook ervaring op met duurzaam slopen. Wat dat betreft hebben we een consignatie-overeenkomst getekend met gebruiktebouwmaterialen.com, een initiatief van A. van Liempd Sloopbedrijven. Je kunt deze website het beste zien als een circulaire bouwmarkt. In essentie gaat het om zorgvuldige sloop, zodat materialen na kwaliteitscontrole en eventuele reparatie kunnen worden hergebruikt. Het aanbod is zeer gevarieerd, van een balk, kraan, kozijn, deur tot gedemonteerd plaatmateriaal van Trespa. Deze ontwikkeling biedt veel kansen, vooral in de afbouw en het onderhoud.’
Valckensteyn
‘Als Woonstad Rotterdam zijn we weliswaar een grote partij, maar niet groot genoeg om deze ontwikkeling voldoende draagvlak te geven. Daarom zoeken we actief naar samenwerking met andere partijen die er ook op willen inzetten. Een ander punt is dat we onze bewoners van het belang van dit circulaire beleid moeten overtuigen: ze hebben bijvoorbeeld geen recht meer op een nieuwe toiletpot, maar op een goed functionerend toilet. Een ander project waarbij het voor ons een opgave wordt om de bewoners te overtuigen, is de bouw van Valckensteyn, de grootste houten corporatieflat van Nederland. Hij wordt veertig meter hoog, omvat twaalf verdiepingen en gaat plaats bieden aan tweeëntachtig woningen in het middensegment.’ Ook in Rotterdam is daaraan veel behoefte. Michael De Waal: ‘De bouwvergunningsfase is bijna afgerond en de aanbestedingsfase is opgestart. Het ontwerp is van Powerhouse Company, een Rotterdams architectenbureau. Het leeuwendeel van de constructie is van hout, net als de gevelbekleding.’
‘De bouwvergunningsfase is bijna afgerond en de aanbestedingsfase is opgestart’
CO2-footprint
Bij de keuze heeft de CO2-footprint van hout een beslissende rol gespeeld. De bouw is in Nederland verantwoordelijk voor een aanzienlijk deel van de CO2-uitstoot. Bouwen met hout biedt een aantrekkelijk alternatief. Het is namelijk CO2-neutraal. Tijdens de groei van de bomen wordt CO2 aan de atmosfeer onttrokken en dat blijft in het hout en de houtproducten opgeslagen zolang ze in gebruik zijn. Daarnaast wordt er bij de verwerking en het transport relatief weinig energie verbruikt. Het gebouw krijgt wel een betonnen fundering en liftschacht. Bij de constructie van de appartementen wordt gecertificeerd kruislaaghout van topkwaliteit toegepast. Door heel Europa staan inmiddels honderden gebouwen die eruit zijn opgetrokken. Deze bouwmethode heeft zich inmiddels zo ver doorontwikkeld dat het een bewezen en duurzaam alternatief is voor beton, steen of staal. Het overtuigen van de bewoners zal met name betrekking hebben op de brandveiligheid. Op dat punt heeft deze bouwmethode zich overigens ook bewezen. Bovendien gedraagt kruislaaghout zich bij brand voorspelbaarder dan bijvoorbeeld staal.