Positieve Gezondheid in inclusieve samenleving: In Hillegom werken woningcorporatie Stek, HevoFame en zorgorganisatie Marente samen aan een nieuw inclusief woonconcept vanuit het gedachtengoed Positieve Gezondheid.
Door: Coen Koenders, Architect Studio HevoFame.
Initiatiefnemer van het project is woningcorporatie Stek die actief is in Hillegom en omstreken. Deze corporatie ziet, net zoals de meeste corporaties in Nederland, dat haar huurderspopulatie verandert en dat de bestaande woningvoorraad niet goed aansluit op de behoeften van veel bewoners. Door onder meer de ambulantisering van de zorg en het beleid van de overheid dat ouderen met een zorgvraag langer thuis moeten blijven wonen, ontstaan er leefbaarheidsvraagstukken die de corporatie niet langer alleen kan oplossen. Stek wil graag dat mensen gewoon in de wijk kunnen blijven wonen en mee kunnen doen op basis van een nieuw samenwerkingsconcept tussen de corporatie en andere maatschappelijke organisaties.
Nog een stap verder
Voor de concretisering van dit initiatief liet Stek zich inspireren door het concept Beschermd Wonen van HevoFame. Maar Stek wil in de uitwerking nog een stap verder gaan en stelt de vraag: kunnen we een woonconcept bedenken waar we mensen met een (intensieve) zorgvraag samenbrengen met mensen zonder zorgvraag die toch graag in een beschutte woonomgeving willen wonen en misschien een steentje willen bijdragen? Stek benaderde zorgorganisatie Marente met dit idee. Stek, Marente en HevoFame stelden een ontwikkelteam samen om de visie, de gezamenlijke businesscase en de ruimtelijke vertaling op de locatie integraal vorm te geven.
Kunnen we een woonconcept bedenken waar we mensen met en zonder een (intensieve) zorgvraag samenbrengen in een beschutte woonomgeving?
Visietraject
In het gezamenlijke visietraject staan een aantal uitgangspunten waar het concept in moet voorzien. Streven is een mix van 22 woningen voor mensen met een intensieve zorgvraag en 18 woningen voor mensen zonder zorgvraag; mensen die wél actief onderdeel willen zijn van de woongemeenschap. De corporatie verhuurt de woningen rechtstreeks aan alle bewoners. Mensen met een intensieve zorgvraag kunnen hun indicatie verzilveren met een Volledig Pakket Thuis. Marente is verantwoordelijk voor (24-uur aanwezige) zorg, maar er is geen verplichte koppeling tussen het zorg- en huurcontract. Het project is onderdeel van een woonservice-zone waarin andere maatschappelijke organisaties en ondernemers worden betrokken bij de invulling van het concept voor welzijn en diensten. Het concept is een ondernemend samenwerkingsmodel voor de lange termijn tussen corporatie, zorgorganisatie en andere betrokken organisaties om kwetsbare mensen een samenhangend en gecoördineerd aanbod van wonen, zorg en diensten te bieden. Deze manier van samenwerken is geen dagelijkse praktijk voor beide partijen. In de eerste fase kiezen partijen daarom nog niet definitief voor een organisatievorm.
Een van de uitgangspunten van het concept is dat bewoners op eigen gelegenheid veilig hun woning kunnen verlaten en zich overal goed kunnen oriënteren.
Wonen
De studio van planontwikkelaar HevoFame maakte op basis van de visie en uitgangspunten een ruimtelijke vertaling van het concept op de locatie. De basis van het concept is een zelfstandig driekamerappartement met privé-balkon en een kleine berging. Alle appartementen zijn rolstoel toe- en doorgankelijk op basis van Woonkeur zorg en geschikt om intensieve zorg te verlenen. Een van de uitgangspunten van het concept is dat bewoners op eigen gelegenheid veilig hun woning kunnen verlaten en zich overal goed kunnen oriënteren. Om die reden is gekozen voor een corridor-ontsluiting waarbij de woningen grenzen aan een beschut straatje. Met een zogenaamd ‘Delfts stoepje’ krijgt ieders woning ook in het straatje een eigen identiteit. De keuken grenst aan het straatje met daarboven een raampje. Het raampje maakt natuurlijk sociaal contact tussen bewoners mogelijk en laat extra daglicht toe in het woongebouw. Het lange woongebouw geeft in combinatie met de corridor-ontsluiting extra kwaliteit aan de appartementen doordat alle verblijfsruimten aan de gevel grenzen. De oplossing voor de bergingen is gebaseerd op de Amsterdamse Bouwbrief: geen individuele bergingen maar een gemeenschappelijk berging die goed toegankelijk is en in het plan ruimte bespaart.
Ontmoeten
Ontmoeten en sociale veiligheid is een belangrijk uitgangspunt dat integraal is verwerkt in het gebouwconcept. Ook hier ligt de basis bij het eigen appartement. Bewoners, ook die met een intensieve zorgvraag, ontvangen bezoek gewoon in de eigen vertrouwde woning. Zoals beschreven, nodigt het straatje voor de woningen spontane ontmoetingen uit. Iedere woonetage heeft ook een eigen, compacte ontmoetingsruimte. De begane grond heeft een ruime hal met een geschakelde grote ontmoetingsruimte. De hal en de ontmoetingsruimte grenzen respectievelijk aan het park aan de achterzijde van het gebouw en aan een ruim, besloten terras. Een brede lage haag begrenst het park deels voor bewoners met dementie.
Uitgebreide projectreportage
In het HevoFame Magazine van oktober 2023 staat in een drieluik een uitgebreide reportage over dit project. Woningcorporatie Stek, zorgorganisatie Marente en planontwikkelaar HevoFame vertellen in deze reportage gedetailleerd over de visie, de uitdagingen en de gevonden oplossingsrichtingen. Wilt u al voor oktober meer weten, dan kunt u een afspraak maken met HevoFame.
Voor meer informatie:
Coen Koenders, Architect Studio HevoFame
coen.koenders@hevofame.nl
06 206 107 99