Herontwikkeling Amandelpark in Zeist – ‘Verschillende vraagstukken die met leefbaarheid te maken hebben, worden in dit project meegenomen. Zodoende wordt het geheel meer dan de som der delen.’
In Zeist ontwikkelt HevoFame samen met zorggroep Charim een nieuw woonzorgconcept voor mensen met en zonder zorgvraag. Toekomstgericht, natuurinclusief en duurzaam. Met dit project worden zorg en ondersteuning weer onderdeel van de gemeenschap. ‘Een passend antwoord op een institutioneel zorgsysteem dat aan alle kanten vastloopt.’
Op de plek aan de rand van Zeist waar nu nog een traditioneel verpleeghuis staat uit de jaren 60 van de vorige eeuw, staan straks drie woongebouwen met 136 zelfstandige appartementen geschikt voor mensen met een intensieve zorgvraag en 40 zelfstandige appartementen voor mensen met of zonder zorgvraag met in de plint een ‘bruisend hart’.
Het persoonlijk leven van de bewoners komt hier centraal te staan in een natuur- en maatschappij inclusief park. ‘We creëren een woongemeenschap die maatschappelijk is ingebed’, stelt Henk Vonk, directeur van HevoFame. ‘We geven daarmee antwoord op de behoefte om kwetsbare mensen zo gewoon mogelijk mee te laten doen in onze samenleving.’
De herontwikkeling van het Amandelpark in Zeist is volgens Vonk typerend voor de werkwijze van HevoFame. Niet alleen brengen zij mensen met en zonder zorgvraag samen, ze brengen bij de ontwikkeling van het park ook diverse partijen samen en vliegen de opdracht integraal aan. ‘Verschillende vraagstukken die met leefbaarheid te maken hebben, worden in dit project meegenomen. Zodoende wordt het geheel meer dan de som der delen.’
Ander perspectief
Het huidige institutionele zorgsysteem, met een wirwar aan regels, wetten en financieringsstromen loopt volgens Vonk op z’n laatste benen. ‘Het systeem knelt aan alle kanten. Het welbevinden van zowel mensen met een zorgvraag als zorgpersoneel staat onder druk, het systeem is economisch niet houdbaar en er is een snel groeiend personeelstekort. Het is de hoogste tijd voor een ander perspectief op zorg. We moeten veel meer naar zorg vanuit de gemeenschap. Alleen op die manier kunnen we de zorg toekomstbestendig maken.’
Henk Vonk: ‘Het is de hoogste tijd voor een ander perspectief op zorg’
De grote uitdaging is volgens Vonk om vanuit het huidige institutionele systeem de transformatie te maken naar een nieuw systeem waarbij de zorg weer heel bewust in de gemeenschap wordt teruggebracht. ‘Deze oplossing is eigenlijk heel logisch, maar we zijn het niet meer gewend en misschien ook wel een beetje verleerd. We hebben de afgelopen decennia de zorg systematisch uit die gemeenschap gehaald. Dat moeten we nu terugdraaien.’
Persoonlijke leefwereld
Leefbaarheid en positieve gezondheid zijn volgens Vonk de belangrijkste uitgangspunten bij het ontwikkelen van woonzorgvastgoed. Die uitgangspunten staan ook in Zeist centraal bij de ontwikkeling van het Amandelpark. ‘Als je mensen ondersteunt in de persoonlijke leefwereld, dan levert dat een belangrijke bijdrage aan het welbevinden. Zowel voor de bewoners als voor de mensen die in de zorg werken. Het gaat dan veel minder over het invullen van lijstjes en het verantwoorden van de uren, en veel meer over het ondersteunen van mensen. Over het bieden van zorg.’
Bij de ontwikkeling van het Amandelpark kijken de betrokken partijen verder dan de zorgvraag. Meerdere uitdagingen op het gebied van leefbaarheid worden in het project meegenomen zoals klimaatadaptatie, de energietransitie en de landschappelijke waarde. Vonk: ‘Door heel breed te kijken naar leefbaarheid, kom je makkelijker tot een integraal plan. Het wordt makkelijker om partijen en omwonenden mee te krijgen en er komt meer geld vrij om het te financieren. Dat merken we in Zeist nu ook weer.’
Zorgzame gemeenschap
In 2026 wordt het eerste gebouw in het groene park opgeleverd en in 2028 moet het project zijn afgerond. Dan wonen hier mensen met dementie, mensen met een lichte zorgvraag en mensen die een beschutte woonomgeving nodig hebben. Ongeveer 30% van de appartementen zijn bedoeld voor mensen zonder intensieve zorgvraag. Hierbij wordt ingezet op mensen die echt een bijdrage willen leveren aan de gemeenschap.
Vonk: ‘Die bijdrage kan op allerlei manieren worden ingevuld. Misschien wil iemand wel een moestuin beginnen op het terrein of meehelpen aan het onderhoud van het park. Dat moet je niet te veel van bovenaf sturen, dat moet een eigen dynamiek krijgen. De ervaring is wel, dat een soort kwartiermaker de gemeenschapszin kan stimuleren. Zo proberen we dat ook op andere plekken vorm te geven, met het oog op de ontwikkeling van een zorgzame gemeenschap.’
Keuzevrijheid
Met het nieuwe Amandelpark biedt zorggroep Charim een prachtig alternatief voor het huidige verpleeghuis. Vonk: ‘Mensen die vroeger naar het verpleeghuis gingen, kunnen hier straks wonen in een schitterende, groene omgeving. Ze hebben veel meer keuzevrijheid en worden door de gemeenschap op allerlei vlakken ondersteund. Het concept is volledig voorbereid op een financiële en contractuele scheiding van wonen en zorg’
Door het samenvoegen van meerdere uitdagingen binnen één project blijven oplossingen voor belangrijke maatschappelijke uitdagingen betaalbaar, stelt Vonk. ‘Dat is de grote winst bij projecten als deze. Daar sturen wij als HevoFame heel bewust op en dat hebben we ook vastgelegd in onze strategische koers.’
Het Amandelpark is één van de onderwerpen op de zorgvastgoeddag. Bekijk het programma hier.