VASTGOEDFINANCIERING
ZORG DAT ER PLANNEN KLAARLIGGEN OP DE PLANK
Investeren in
hectische tijden
Over het uitgangspunt dat juist overheden kunnen bijdragen
aan economisch herstel door anticyclisch te investeren,
bestaat brede consensus. Het verlanglijstje met gewenste
maatschappelijke investeringen is groot, topprioriteit
daarbij vormen de energietransitie en de beschikbaarheid
van betaalbare woonruimte. Maar hoe moet dat in een tijd
waarin de gemeentelijke financiën in zwaar weer verkeren?
Accountantskantoor BDO con-stateerde
begin dit jaar dat
twee derde van de gemeenten
voor 2020 een tekort op de exploi-tatiebegroting
verwacht. De corona-maatregelen
hebben sindsdien het
gemeentelijk huishoudboekje geen
goed gedaan. Inkomsten vanuit pre-cario,
toeristenbelasting en parkeer-gelden
vielen zwaar terug, terwijl er
veel extra kosten zijn gemaakt en de
exploitatie van publieke voorzieningen
8 Vastgoedsturing #17
als zwembaden, sportaccommoda-ties,
theaters en bibliotheken met
tegenvallers kampt.
Motor publieke investeringen
Jarenlang waren het vooral de
gemeenten die voor de overheids-investeringen
in Nederland zorgden.
De afgelopen decennia is het aan-deel
van gemeentelijke investerin-gen
afgenomen als percentage van
het Bruto Nationaal Product, waar
de rijksoverheid ongeveer hetzelfde
bedrag is blijven investeren. Op basis
van data van het Centraal Bureau
voor de Statistiek is goed te zien dat
de gemeentelijke investeringen sinds
2009 fors afgenomen zijn. Zowel rela-tief
als absoluut. Gemeenten inves-teren
onder andere fors minder in
publieke gebouwen (onderwijsgebou-wen,
sportgebouwen en dergelijke).
Aanjagers van transities
Gemeenten hebben in het Klimaatakkoord
de regie gekregen op de
transitie richting duurzame warmte
(warmtetransitie) en de regionale
energiestrategieën gericht op het
opwekken van voldoende hernieuw-bare
energie (RES). Eerder al kregen
gemeenten de regie over het sociale
domein (maatschappelijke ondersteu-ning
& jeugdzorg). De maatschap-pelijke
druk om deze transities via
doelgerichte investeringen mogelijk
te maken, is groot.
Routekaart
Cijfermatig zijn de investeringen in
verduurzaming van het gemeente-lijk
vastgoed gedetailleerd in beeld
gebracht. Meer dan 50 miljard is
de komende 30 jaar nodig om de
beoogde CO2-reductie te behalen.
Dat betekent dat de komende 30 jaar
jaarlijks gemiddeld 1,66 miljard geïn-vesteerd
moet worden, alleen al in de
gemeentelijke gebouwen.
Meerjarig in evenwicht
Een gemeente hoeft niet elk jaar een
sluitende exploitatie te laten zien. Dit
geeft enige ruimte. Voordat tot een
investering besloten wordt, zal deze
in de meerjarenbegroting ingepast
moeten worden. Deze is, net als de
gehele gemeentelijke boekhouding,
gebaseerd op het Besluit Begroting
& Verantwoording (=BBV). Kern-punt
daarin is dat gemeenten altijd
op meerjarenbasis een sluitende