Kracht van de opdrachtgever
bij circulair bouwen
circulariteit. Je kunt daarvoor het 10-Model
gebruiken (zie het artikel op pagina 6-7).
Ingewikkeld is natuurlijk dat die eerste stap-pen
niet altijd zichtbaar zijn. Bijvoorbeeld als
je bewust níet gaat bouwen maar kiest voor
renovatie of transformatie. Of zó slim ont-werpt
dat je veel minder materiaal of instal-laties
nodig hebt. Dat is achteraf niet altijd in
‘Alle uitvragen van publieke
opdrachtgevers moeten vanaf
2023 circulair zijn’
juni 2020 11
cijfers uit te drukken.
Als ik de ervaringen hoor van opdrachtge-vers
en marktpartijen, dan komt steeds terug
dat voor circulair bouwen het proces eigen-lijk
nog belangrijker is dan de inhoud. Als je
je vraag niet helder hebt, en niet goed op
papier zet in de uitvraag, kunnen aanbieders
niet de beste oplossing aandragen en krijg
je niet wat je eigenlijk zou willen. Dus is het
zaak om het proces goed in te richten. Wat
zijn je ambities, wat is je strategie, hoe zorg
je voor draagvlak bij collega’s en bestuur,
hoe formeer je een multidisciplinair team in
de eigen organisatie, hoe benut je expertise
uit de markt het beste, wat voor contract-vorm
kies je. Ondanks dat circulair bouwen
nog geen uniforme meetmethode heeft, kun
je natuurlijk wel uitvragen op prestaties – op
thema’s die je van tevoren kiest–, met een
Plan van Aanpak.
In de Transitieagenda Circulaire Bouweco-nomie
staat dat in 2023 alle uitvragen van
overheden 100% circulair moeten zijn. Er ligt
een grote verantwoordelijkheid en een grote
kracht bij publieke opdrachtgevers. In de
bouw, maar ook in de GWW, de openbare
ruimte en alle andere inkopen. Dat is natuur-lijk
nog een hele uitdaging. Maar ook een
hele interessante.
Bijna twee jaar werk ik vanuit RVO voor het
Transitieteam Circulaire Bouweconomie. Het
Transitieteam legt de focus op de vraagzijde,
het circulair opdrachtgeverschap. Daarvoor
volgen en ondersteunen wij koplopers zoals
de buyer groups van PIANOo, Rijkswater-staat,
het Rijksvastgoedbedrijf, Metropool
Regio Amsterdam, Cirkelstad enCB’23, en
maken we een Handleiding Circulair Inkopen
in 8 stappen voor de Bouw en GWW.
Wat is circulair bouwen? Circulariteit levert
een grote bijdrage aan de verduurzaming
van de gebouwde omgeving, in combinatie
met de transitie-agenda’s voor aardgasvrij
en energieneutraal. Het gaat dan om ver-mindering
van het materiaalgebruik, gebruik
van hernieuwbare grondstoffen en hoog-waardig
hergebruik. Want de hoeveelheden
materialen en afval in de bouw zijn enorm,
hebben grote milieu-impact en er is steeds
meer schaarste. We moeten alles uit de kast
moeten halen om ons doel ‘Nederland 100%
circulair in 2050’ te bereiken.
Maar hoe vertaal je dat naar specifieke opga-ven?
Het is altijd maatwerk. Mooie en zeer
uiteenlopende voorbeelden zijn Alliander in
Duiven, de Tijdelijke Rechtbank in Amster-dam,
en het Stadskantoor Venlo. Bij Alliander
bleek het behouden en overkappen van acht
bestaande gebouwen een veel duurzamer
oplossing dan duurzame nieuwbouw. Bij de
Tijdelijke Rechtbank was de uitdaging om
iets te bouwen dat na 15 jaar kan worden
gedemonteerd en waarbij dan alle onderde-len
zo hoogwaardig mogelijk kunnen worden
hergebruikt. Stadskantoor Venlo is ontwor-pen
op basis van Cradle-to-Cradle princi-pes,
met zoveel mogelijk daglicht, grote
groene gevels buiten en binnen, en gezonde
materialen.
Als opdrachtgever zou je dus vooraf moe-ten
bekijken waar in jouw situatie de
meeste winst te behalen valt op gebied van
COLUMN
Irma Thijsen is
senior adviseur
utiliteitsbouw bij
de Rijksdienst voor
Ondernemend
Nederland RVO
en lid van het
Transitiebureau
Circulaire
Bouweconomie.
Hier vindt u nieuws,
interviews, achter-grondrapporten
en
voorbeeldprojecten.
/
