maart 2022 33
een belangrijke rol in het ontwerpproces van
schoolgebouwen: de bouwkundige, tech-nische
en functionele aspecten. De laatste
twintig jaar wordt er ook nadrukkelijk geke-ken
naar de zachtere aspecten: de verbinding
met de omgeving, de uitstraling en de kwa-liteit
van de ruimtes. Die ontwikkeling is van
groot belang voor het onderwijs.’
Het is volgens Arbeek een mooie tijd voor
scholenbouwers. Opdrachtgevers zijn sterk
geprofessionaliseerd, er wordt steeds meer
ontworpen vanuit de gebruikers, en de tech-niek
en bouwkunde innoveren zo snel dat
de onderwijskundige kwaliteit in gebouwen
steeds verder toeneemt. ‘Er wordt echt inte-graal
ontworpen waarbij visie, techniek en
inrichting samenkomen. Vroeger waren dat
aparte zaken. Nu komen die aspecten samen
en wordt beleving steeds meer het speerpunt.
Dat vraagt om onderwijsgebouwen met een
grote diversiteit aan leer- en werkomgevin-gen.
Nieuwe technologische innovaties maken
dat mogelijk. Daardoor ontstaan er mooie,
inspirerende, adaptieve gebouwen die kun-nen
meebewegen met de onderwijskundige
veranderingen.’
Grenzen vervagen
Nederland transformeert op alle fronten,
stelt Arbeek. ‘Je ziet dat de grenzen tussen
domeinen vervagen. Onderwijs, zorg, wel-zijn
en sport, ze komen steeds meer samen.
We zien allerlei combinaties ontstaan en in
die transformatie wordt de scholenvoorraad
ook meegenomen.’ Ontmoeten staat hierbij
centraal. ‘Er wordt in die transformatie steeds
meer gekeken hoe we verbindingen kunnen
maken waardoor de omgeving sterker wordt.
Niet alleen sociaal-maatschappelijk, maar ook
economisch. Er wordt steeds meer gezocht
naar verbindende plekken in de samenleving
die ervoor zorgen dat die samenleving zichzelf
ook weer gaat verbinden.’
Op termijn zal al het functionele vastgoed
zoals we het lang gekend hebben verdwij-nen,
verwacht Arbeek. ‘Het gemeentehuis,
het dorpshuis, de bibliotheek en de school, al
dat functionele vastgoed verdwijnt en daar
komen nieuwe, brede voorzieningen voor in
de plaats. Onderwijs en zorg zullen hierbij
steeds meer samengaan, net als onderwijs
en sport. We gaan steeds meer naar samen-hangende
voorzieningen.’
Naslagwerken
De veranderende visie op onderwijs en de ver-anderende
eisen op gebied van duurzaam-heid,
binnenklimaat en installaties vragen om
nieuwe schoolgebouwen en nieuwe campus-sen.
Arbeek hoopt met zijn naslagwerken een
goede aanzet te geven voor opdrachtgevers
om vooral ook na te denken over de negen
kenmerken van de betekenisvolle leer- en
werkomgeving.
<
INSPIRATIEBOEKEN
De naslagwerken Samen Werken aan de
School van Morgen en Samen Werken aan
de Leeromgeving van Morgen zijn tot stand
gekomen met bijdragen van opdrachtge-vers
en partijen uit de ontwerp-, bouw- en
adviesbranche.
Veel technische innovaties rond duurzame
scholenbouw en de ontwikkeling van het
publieke domein zijn in deze overzichtswer-ken
gedocumenteerd.
Daarmee bieden de boeken een grote hoe-veelheid
aan inspirerende voorbeelden waar-bij
opdrachtgevers, architecten en bouwers
gezamenlijk hun visie hebben vertaald in een
duurzame en innovatieve leeromgeving.
De inspiratieboeken zijn te bestellen via
Ten Brink Uitgevers
/